CONTOUR bezoeken is een even spannende als ontspannende manier om hedendaagse beeldende kunst van internationaal niveau te ontdekken. De Biënnale voor Bewegend Beeld presenteert film, video, installatie en performance op bijzondere locaties in de Mechelse binnenstad.
CONTOUR 7, de zevende editie van de Biënnale, wordt opgedragen aan de humanist, staatsman en martelaar Thomas More. Door velen beschouwd als martelaar, door anderen als monster, maar ook als kunstenaar of filosoof. Wat er ook van zij, hij was als briljante dwaas ruimschoots voor op zijn tijd. Tijdens een verblijf in Vlaanderen in de zomer van 1515, waarbij hij ook Mechelen bezocht, schreef More het grootste deel van zijn boek over de ideale staat, het eiland Utopia.
CONTOUR 7 presenteert het werk van meer dan twintig internationale kunstenaars op verschillende locaties in Mechelen. Deze werken, waaronder een groot aantal nieuwe creaties, putten hun inspiratie uit de utopieën, monsters en martelaren uit heden en verleden.
THEMA
Fooling Utopia, het motto van deze Biënnale, is geïnspireerd op zijn meest gekende boek Utopia (1516) en op het boek Lof der Zotheid (1511) dat Desiderius Erasmus aan zijn vriend Thomas More opdroeg. Het motto benadert de originele begeestering waarmee de twee vrienden omgingen met hun toenmalige werkelijkheid, en omvat veel van de artistieke praktijken en strategieën die op CONTOUR 7 te zien zijn.
CONTOUR 7 brengt het werk van eenentwintig kunstenaars samen binnen twee inhoudelijke luiken: Monsters, Martelaren & Media en Fooling Utopia. Beide luiken zijn geïnspireerd op zowel het menselijke als het intellectuele traject dat Thomas More exact vijfhonderd jaar geleden in Mechelen aflegde.
Het campagnebeeld van CONTOUR 7, een diepblauwe draaikolk, verbeeldt de dynamiek die binnen de context van de Biënnale tussen beide thema’s speelt.
Monsters, Martelaren & Media
Over het verband tussen monsters en martelaren in hedendaagse en verleden media
Waarom hebben we monsters nodig? Helpen ze ons onze diepste angsten uit te drukken? Of willen ze ons waarschuwen voor een gruwelijke toekomst die ons mogelijk te wachten staat? Martelaren halen dan weer dagelijks het nieuws. Ze herinneren ons eraan dat mensen in staat zijn hun geloof zo radicaal te omarmen dat ze zelfs hun leven ervoor opofferen.
Het onderscheid tussen monsters en martelaren vervaagt echter snel als ze in de informatiedraaikolk van de huidige massamedia verdwijnen. Verschillende kunstwerken die binnen CONTOUR 7 worden getoond, benaderen het thema Monsters, Martelaren & Media letterlijk en figuurlijk door de historische binnenstad van Mechelen te bezetten.
Mechelen was in het verleden namelijk het decor voor zowel fictieve als werkelijke monsters en martelaren. De klopgeest Oude Rode Ogen, door Mechelaars ook gekend als De Nekker, teisterde volgens volkslegendes uit de zeventiende eeuw de moerassen rond de stad door er onschuldige kinderen en volwassenen te ontvoeren. Drie eeuwen later werd Mechelen het decor voor werkelijke gruwelen, toen Kazerne Dossin door Nazi-Duitsland werd ingezet als latform om Joden en Roma naar Auschwitz te deporteren.
Fooling Utopia
Over de zin en onzin van utopieën in de samenleving
Dat de hofnar en de zot zich de snedigste kritiek kunnen veroorloven, is een cliché dat al eeuwenlang meegaat. Waar rook is, is echter vaak vuur. Dat vond ook de Nederlandse humanist Desiderius Erasmus toen hij De Lof der Zotheid schreef. Thomas More en Erasmus wisselden hier per brief vaak hun mening over uit. Dit liet ongetwijfeld zijn sporen na in het boek Utopia, een scherpe en ironische kritiek op het Europa van toen.
Deze kritiek, die vijfhonderd jaar geleden erg prangend was, is vandaag nog steeds relevant gezien de potentiële grexits en grauwe eurocrisissen die ons boven het hoofd hangen. Toch wordt de kritiek door de ironische en grappige ondertoon van het boek meteen weer genuanceerd. More wou hiermee wellicht zijn eigen utopische theorieën ondergraven vooraleer iemand anders dat zou doen. Omdat hij wist dat zijn utopie nooit volledig werkelijkheid kon worden.
Het woord ‘utopie’ (een woord dat we aan More te danken hebben) draagt een zekere onhaalbaarheid met zich mee. Een utopie is een wens die onophoudelijk op vervulling wacht. Wat de zin en onzin van utopisch denken dan precies is, wordt binnen Fooling Utopia verder uitgediept.
UTOPIA & EUROPA SALON
Binnen de context van de Biënnale voor Bewegend Beeld CONTOUR 7, worden in samenwerking met het Directoraat-Generaal voor Educatie en Cultuur van de Europese Commissie en de vertegenwoordiging van de Europese Commissie in België, drie Utopia & Europa Salons georganiseerd.
Centraal in deze salons staat de vraag wat de rol van kunstenaars, schrijvers en denkers in het huidige Europa is. Hoe vormen hun utopische ideeën een essentiële bijdrage tot het algemeen belang? En hoe dragen ze bij tot de zoektocht van Europa naar een hedendaags verhaal?
Het Utopia & Europa Salon wordt eveneens georganiseerd binnen het kader van New Narrative For Europe van de Europese Commissie, een initiatief dat zich binnen culturele, wetenschappelijke en artistieke sectoren engageert voor een duurzaam gesprek over de vele verhalen van Europa.
Meer informatie over de Utopia & Europa Salons
